Wie kiest, wordt gekozen is zo’n gevleugelde uitspraak die zeker de laatste jaren ook van toepassing is op de schoenenbranche. Het traditionele verdienmodel staat enorm onder druk. Het aantal winkels is de afgelopen 5 jaar flink gedaald tot het niveau dat ons land gemiddeld 10.000 inwoners telt per schoenenzaak.

De afname met bijna 25 procent is geen verrassing. Zo zit Sacha van de Termeer Groep vanwege aanzienlijke kostenstijgingen midden in het proces om winkels te sluiten. Familiebedrijf Van den Assem is door Omoda overgenomen. Daarnaast hebben faillissementen hun tol geëist, zoals het verdwijnen van 80 Bristol-winkels van Euro Shoe Group.

Concurrentie en hoge kosten

Er zijn veel oorzaken voor de uitdagingen waar schoenenretailers mee te maken krijgen: van de opkomst van schoenen in de collecties van grote (fast fashion) kledingketens, de stijgende huren, personeelslasten, energiekosten en natuurlijk de rol van de Zalando’s van deze wereld. Ondanks de daling zijn er in 2024 bijna 50 nieuwe schoenenwinkels geopend, bijna allemaal gericht op nichemarkten. Er zijn nog ondernemers die het aandurven om met een nieuw avontuur te beginnen. Ze verdienen natuurlijk alle lof, zeker als ze een onderscheidend assortiment combineren met storytelling, uitmuntende service en liefde voor het product.

Naast de bekende merken moet je op zoek naar lokale helden die een verhaal hebben dat het doorsnee aanbod overstijgt. Daarom vind ik het enorm leuk dat ik door INretail ben gevraagd om jurylid te zijn van de landelijke prijs 'Leukste winkel van Nederland'; een nieuwe verkiezing die uitmuntendheid viert in de retailsector door winkels die uitblinken in creativiteit, gastvrijheid en onderscheidend vermogen te belonen. Er zijn 12 categorieën waarin consumenten retailers kunnen voordragen.

Groene winkel in Alkmaar

Ik durf te wedden dat er weinig ondernemers zijn die in hun sector letterlijk het verschil maken. Voor de toekomst van de schoenensector moet je in de winkel van de familie Mulder in Alkmaar zijn. Een letterlijk groene winkel met heel veel tekstballonnen over hun missie. De vierde generatie heeft het na 124 jaar over een andere boeg gegooid. De waarden ‘duurzaam, goed, slim, lief en beter’ staan centraal in hun aanpak en vormen de basis voor hun vooruitstrevende ideeën.

Tekst loopt door onder het beeld.

Bij de Mulders worden sinds 1 april dit jaar uitsluitend duurzame schoenen verkocht. Dat zijn merken die schoenen maken zonder gif. Schoenen die je weer veilig kunt recyclen. En schoenen die gemaakt worden door mensen die een eerlijk loon krijgen en werken onder goede arbeidsomstandigheden. Bjorn en Ralf Mulder hebben afscheid moeten nemen van populaire merken die goed verkochten. Uitverkoop is verleden tijd. Desalniettemin is de nieuwe zaak goedlopend en winstgevend.

Energielabel voor schoenen

Bjorn Mulder heeft een missie om de branche voorgoed te veranderen. Zo wil hij dat er net als bij koelkasten ook een energielabel komt voor schoenen. "Veel ondernemers zitten nog vast in een bepaalde manier van denken. Ze denken dat duurzaam ondernemen niet winstgevend kan zijn. Maar ik ben een succesvol bedrijf aan het runnen dat groen is. Steeds meer duurzame merken willen met ons werken. Dit is de toekomst. Het oude pad is een doodlopende weg."

In het besef dat wereldwijd 70 miljoen schoenen per dag worden geproduceerd. Ieder jaar worden er 70 miljoen paar schoenen weggegooid; 75 procent belandt in de grijze bak en wordt verbrand, en 25 procent komt in de textielcontainer op weg naar Afrika en Azië. Recyclen is duurder dan verbranden.

De Mulders recyclen wel

De grap is dat bij de Mulders wel schoenen worden verzameld voor recycling. Iedere week 330 kilo van mensen uit de regio en andere klanten, in ruil voor shoptegoed. De versleten of kapotte paren gaan naar het bedrijf FastFeetGrinded. Een ondernemer van Runnersworld heeft een wereldwijd unieke recycling-installatie ontwikkeld die 99 procent van alle grondstoffen van oude schoenen weer kan hergebruiken. Inmiddels zijn dat 32.000 schoenen per dag.

Tekst loopt door onder het beeld.

Zo zijn bijvoorbeeld bij de Mulders de winkelvloer en enkele meubels gemaakt van gerecyclede schoenen. Deze maand lanceren ze van restmaterialen een veter en in de zomer van 2025 een slipper.

De bottomline: circulariteit is niet altijd rendabel, maar recyclen wordt volgens de Europese en Nederlandse richtlijnen wel de norm. De broers Mulder zijn waaghalzen die een groter podium verdienen.