Door de uitbraak van het coronavirus is het consumentengedrag sterk veranderd. Waar veel Nederlanders hun hand op de knip houden als het gaat om kleding, verzorgings- en luxeproducten, hadden sommige (non-food)verkopers het zelden zo druk. Dit zijn de retailers die pieken in crisistijd.

Supermarkten spreken van ‘kerstdrukte’, dagjesmensen trekken massaal naar de bouwmarkten en ook bij drogisterijen werd er tot voor kort gretig gehamsterd. Maar er zijn nog meer branches die floreren in deze tijden van thuiswerken, social distancing en gesloten horecagelegenheden. 

Bloemen en kaartjes
Door het verbod op samenscholing en het nadrukkelijke verzoek van de overheid om zoveel mogelijk thuis te blijven, zitten verjaardagsfeestjes, borrels of familieweekendjes er voorlopig niet meer in. Dus zoeken mensen naar andere manieren om verbonden te blijven. En daar plukken bedrijven als Greetz en Bloomon de vruchten van. “We zien sinds ruim twee weken een duidelijke toename in de vraag naar onze bloemen”, zegt Bart Troost, ceo van Bloomon. “Zo’n vijftig procent meer in alle vijf landen waar we bezorgen (Nederland, België, het Verenigd Koninkrijk, Duitsland en Denemarken, red.).” 

Volgens de ceo hebben klanten duidelijk behoefte aan bloemen in huis, nu ze daar gedwongen meer tijd doorbrengen. Maar een groot deel van de bestelde bossen is bestemd voor een ander. “Voor onze cadeaubossen loopt de groei zelfs op tot een verdubbeling”, aldus Troost. “Daar zijn wij als online bloemist natuurlijk blij mee, al helemaal omdat we zien dat we daarmee de situatie van onze kwekers een beetje kunnen verlichten. Die hebben het op dit moment heel erg zwaar.”

Om aan de toegenomen vraag te kunnen voldoen, zet Bloomon naar eigen zeggen alle zeilen bij. “Zeker omdat we ons strikt aan de overheidsvoorschriften houden. Waar mogelijk nemen we extra mensen aan en helpen collega's van kantoor op de klantenservice en bij het maken van de boeketten.” 

Greetz
Ook voor bloemen- en kaartenverkoper Greetz zijn het drukke tijden. “We merken dat klanten in deze nieuwe werkelijkheid behoefte hebben aan verbinding”, stelt een woordvoerster. “Daarom maken ze gebruik van Greetz om een kaartje te sturen, of voor een hart onder de riem middels een bloemetje of chocolaatje.” Het bedrijf ziet ruim een verdubbeling van het aantal verkochte kaarten en een toename van meer dan driehonderd procent in producten die door de brievenbus kunnen. “Het lijkt erop dat mensen proactief op zoek zijn naar verrassingen die contactloos bezorgd kunnen worden.”

Greetz: we hebben concessies moeten doen

Door de drukte, ook bij bezorgpartners zoals PostNL, kan het langer duren voordat een bestelling geleverd wordt en kan de bezorgdag volgens Greetz niet altijd gegarandeerd worden. Ook zijn gepersonaliseerde verrassingen, met een zelfgekozen naam of tekst, tijdelijk niet beschikbaar. “De verwerking van die producten duurt wat langer”, aldus de woordvoerster. “We doen momenteel al een enorm beroep op onze collega’s van productie en fulfilment, dus we hebben wat concessies moeten doen.”

Met Moederdag voor de deur verwacht de kaartenverkoper dat de drukte nog wel even aanhoudt. “We zien dat het deze week net zo hard gaat als vorige week. Die trend lijkt door te zetten. Het is een soort nieuwe werkelijkheid.”

Slijterijen
Dankzij de gedwongen sluiting van alle horeca noteerden Nederlandse slijterijen eind maart een gemiddelde omzetstijging van 32 procent, blijkt uit cijfers van onderzoeksbureau IRI. Slijterijketen Mitra zag vooral de eerste dagen na invoering van de ‘intelligente lockdown’ in Nederland een sterke omzetstijging. “Sinds maandag 16 maart was er over de hele linie zeker een stijging te zien, zowel online als offline”, aldus marketingmanager Stefan van Caldenberg. De laatste dagen is die stijging echter afgevlakt, vertelt hij. “We kunnen spreken van een voorzichtige en kleine groei in omzet.” Die groei is per locatie behoorlijk verschillend, benadrukt de marketingmanager. “De winkels die dicht bij een supermarkt zitten, ondervinden meer voordeel van de ‘lockdown’ dan de slijterijen in een winkelstraat.” 

Vooral online is de omzet fors toegenomen. “Klanten bestellen nu toch liever bij de webshop en laten het thuisbezorgen, zodat ze zelf de deur niet uit hoeven. Daarbij zien we dat zowel de bezorgorders als de afhaalorders in onze winkels toegenomen zijn, waarbij de klant in de afgelopen weken bovengemiddeld kiest voor thuisbezorging.” 

Speelgoed
Ook voor speelgoedwinkels zijn het gouden tijden. Uit een analyse van het ING Economisch Bureau naar het aantal pintransacties in Nederland bleek dat het totaal aan pinbetalingen op vrijdag 20 maart flink gedaald was ten opzichte van een jaar eerder. Desondanks werd er tien procent méér gekocht bij speelgoedwinkels. 

Etailer TOM spreekt van een omzetgroei van driehonderd procent voor zijn website Internet-Toys door de coronacrisis. Bij speelgoedketen Intertoys worden in deze periode acht keer meer puzzels en spellen verkocht, vertelde eigenaar Michiel Witteveen in het televisieprogramma Op1. "Hartstikke goed dat iedereen weer met elkaar aan de keukentafel leuke dingen doet." Een woordvoerster van de keten voegt eraan toe dat ook meer speelgoed in de categorieën hobby, creatief en educatief wordt verkocht. “Wat extra opvalt, is dat we ook veel meer Lego verkopen.” Maar het is niet allemaal hosanna: in de winkels, zeker in de stadscentra, is het wel veel rustiger.

Bij ToyChamp, dat twintig winkels in Nederland heeft, identieke geluiden. Ceo Koen Nolmans heeft voor RetailTrends nog snel even de recentste resultaten opgevraagd: er worden zeven keer zoveel puzzels en 6,6 keer zoveel spellen verkocht. “Dat is echt fenomenaal. Er komen minder klanten in de winkel, maar ze kopen wel meer. De impulsaankopen zijn weggevallen, ze kopen doelgericht.” De winkels van ToyChamp, van meer dan 1500 vierkante meter, zijn volgens Nolmans goed gevuld.

ToyChamp: Wij zijn ook 'essentieel'

Ook via de webshop wordt veel meer gekocht. “Het is daar ontploft. We hebben in de maand maart meer verkocht dan in december vorig jaar.” En dat komt volgens Nolmans vooral door de laatste twee weken, sinds de strengere maatregelen van kracht zijn.

En dat is goed nieuws voor ToyChamp, waarvan alle Belgische winkels sinds twee weken dicht zijn. Alle zogenoemde niet-essentiële winkels moesten bij de zuiderburen sluiten en daar vallen de speelgoedzaken ook onder. En dat bevreemdt Nolmans wel. “De kinderen zitten thuis en die kun je niet de hele dag achter een boek zetten. In die zin zijn wij ook essentieel.”

Elektronica
Na de bekendmaking van de eerste maatregelen omtrent het coronavirus trokken kersverse thuiswerkers massaal naar (online) elektronicazaken voor webcams en monitoren. Ook vriezers waren meer dan ooit in trek, door de vele hamsteraars die Nederland ineens rijk was. Coolblue sprak zelfs van een groei van honderden procenten in deze categorieën. De retailer sloot zijn twaalf fysieke winkels om aan de online vraag te kunnen voldoen.  

Ook BCC spreekt van drukte, online en offline. “We merken dat mensen grote behoefte hebben aan producten om zich aan de nieuwe situatie aan te passen”, vertelt ceo Herman Bramer. “Je moet thuis bijna een eigen bedrijfje draaien, met werk, school en de kinderen.” Daar was niemand op voorbereid, merkt de elektronicaketen. “Met name naar producten rond thuiswerken, thuis leren en vermaak zien we dat de vraag sterk gestegen is.” Volgens de ceo gaat het dan vooral om laptops, tablets en alle accessoires die daarbij horen, zoals toetsenborden, muizen, webcams en routers. “Dat gaat echt heel hard.”

Herman Bramer, ceo BCC: Er komen meer kopers dan kijkers

Bramer verwacht dat de markt door de crisis sneller naar online verschuift. Maar ook de fysieke winkels van BCC zijn nog open, net zoals de meeste andere elektronicazaken in Nederland. “De omzetgroei is significant en vindt niet alleen online plaats. Er is nog steeds behoefte aan advies en de wens om spullen direct te hebben, waarvan onze winkels profiteren.” De ceo spreekt, net als ToyChamp, van een andere winkeldynamiek door de overheidsmaatregelen. “We zien dat klanten gerichter naar de winkels komen, in lijn met het advies rondom het coronavirus: ga niet onnodig naar buiten en beperk het contact. Er komen nog steeds veel bezoekers naar onze filialen, maar er zijn nu meer kopers dan kijkers.”

BCC heeft extra magazijnruimte geregeld om de voorraden te kunnen verhogen. “En in onze logistieke operatie maken we meer gebruik van tijdelijke krachten dan hiervoor, omdat we die extra capaciteit nodig hebben.” Geluk bij een ongeluk: omdat veel andere sectoren op een lager pitje draaien, heeft BCC minder moeite om personeel te vinden. “We zitten in de omgeving van Schiphol, waar een groot deel van het werk weggevallen is. Een deel van die mensen kunnen wij nu inzetten.”

De ceo ziet de piek nog niet afvlakken, maar verwacht wel dat de omzet uiteindelijk weer op ‘normaal niveau’ komt. Net als andere sectoren lopen ook bedrijven in de elektronicabranche risico om door de coronacrisis zelfs onder dat niveau te zakken. Bramer: “Dat hangt van een heleboel factoren af: het vertrouwen van de consument, het vertrouwen in je eigen bedrijf. Dat laat zich niet voorspellen. We houden rekening met allerlei scenario’s.” 

Beeld: Greetz