Reorganisaties, meer dan 100 verdwenen banen en stakingen: het is weer rumoerig bij (én rondom) de Bijenkorf. Wat is er allemaal aan de hand? 5 vragen. 
 

1. Waar gaat het tumult over? 

De meest recente stand van zaken is dat de Bijenkorf vorige week een nieuwe reorganisatie heeft aangekondigd. Inclusief ontslagronde: 64 bureaus op het hoofdkantoor zouden worden geleegd. Dat er onrust over ontstaat is niet voor niks: het is al de derde keer dit jaar dat de warenhuisketen snijdt in het personeelsbestand.

Zo werd er in dezelfde maand al bekend dat er 37 leidinggevende functies zouden gaan verdwijnen; begin dit jaar ging het om 15 banen op het hoofdkantoor. De teller staat daarmee op 116 geschrapte banen dit jaar, waarvan 79 op het hoofdkantoor en 37 functies in de 7 winkels. Het mes gaat in alle lagen van het bedrijf: enkele directiefuncties op het hoofdkantoor zijn verloren gegaan, en de banen in de winkels betreffen leidinggevende jobs. 
 

De directie zelf – althans, het overgebleven deel – zegt het te betreuren dat de maatregelen nodig zijn. Over de redenen achter de reorganisaties is het bedrijf heel kort: alles draait om kostenefficiëntie en het ‘vergroten van zijn slagkracht’. Daar blijft het bij: de warenhuisketen reageert verder niet inhoudelijk op vragen van RetailTrends. 
 

2. Wanneer en waarom is het gedoe begonnen? 

De problemen stapelen zich al langer op, ook vóór er sprake was van de ontslagrondes. Daarvoor spoelen we terug naar eind 2021, toen rond kerst bekend werd dat de Bijenkorf nieuwe eigenaren kreeg. De vorige eigenaar, Selfridges Group, was al een tijdje op zoek naar een koper. Circa een half jaar later werd de koop afgerond, in de zomer van 2022. Het Nederlandse warenhuis kwam daarbij in handen van de Thaise Central Group en het Oostenrijkse Signa. 
 

Daarna ging het snel: binnen een maand kwam de Bijenkorf in de clinch te liggen met vakbond FNV, over loonsverhogingen. De Bijenkorf bleef bij zijn bod van 6 procent, FNV wilde er minimaal 10 procent bij. De onenigheid bleef, wat ertoe leidde dat 150 medewerkers het werk neerlegden. Een unicum: het was voor het eerst sinds 1977 dat de warenhuisketen met een staking te maken kreeg. Het bleef niet bij 1 keer: in totaal werd er 16 keer gestaakt. En de onvrede groeide.

3. Wat is de rol van de nieuwe eigenaren van de Bijenkorf?

Een belangrijke, als je het retailexpert Rupert Parker Brady vraagt. Volgens hem stuurt de joint venture tussen Signa en Central Group meer op efficiency en minder op emotie. Daar zit de kern van het probleem. “De resultaten en de winstgevendheid van het Nederlandse warenhuis staan sinds 2020 sterk onder druk, wat ertoe heeft geleid dat de huidige directie sterker moet sturen op omzetoptimalisatie en kostenbesparingen.”

Dat houdt in dat er een heel andere wind waait, met een full-focus op cijfers en resultaat. “De familie Weston ging altijd voor de lange termijn, de huidige eigenaren sturen sterk op de korte termijn. Dat is het cruciale verschil.”

4. Hoe staat de Bijenkorf er financieel voor?

Ondanks de personeelsproblematiek zien de eerste financiële resultaten er wel goed uit. De maatregelen lijken effect te hebben: de Bijenkorf belandde vorig jaar in de zwarte cijfers, met een ‘licht positief resultaat’ van 2,8 miljoen euro. Een flinke verbetering ten opzichte van het jaar ervoor. In het laatste boekjaar waarin de Bijenkorf nog volledig onder Selfridges viel (2021), leed de Bijenkorf een verlies van 45,4 miljoen euro. Ook coronajaar 2020 eindigde in het rood.

5. Hoe nu verder? Gaat de Bijenkorf V&D en Hudson’s Bay achterna?

Dat is moeilijk te zeggen. Breder kijkend zie je dat de warenhuisbranche al sinds de jaren ’80 bijna overal zwaar onder druk staat door de opkomende discountmarkt. In ons land is de Bijenkorf de enige overlever in het warenhuisgeweld. 
 

Volgens Parker Brady komen daar de problemen rond HR nog bij. Dat de Bijenkorf weer voorzichtig in de zwarte cijfers is terechtgekomen, geeft geen garanties voor de toekomst. “Het is mij een raadsel hoe het bedrijf door reorganisaties op hoofdkantoor en winkels denkt het tij te keren, en tegelijkertijd de ‘premium experience’ voor de klant te behouden.”

Het gebrek aan de juiste mensen op de juiste plekken, en het onrust onder het personeel, heeft een negatieve impact op de klanten en op hun beleving in de winkel – precies waar de Bijenkorf jarenlang zijn USP van maakte. "De premium experience strategie van de afgelopen 10 jaar moet op de schop, tijd voor een nieuwe aanpak. De Bijenkorf moet weer durven investeren in de toekomst, in plaats van bezuinigen. Daar heb je wel eigenaren voor nodig die geloven in klantbeleving, verrassende marketing en de beste service. En in goede medewerkers die vol overgave en met plezier hun werk kunnen doen. Welke betekenis kan en wil je spelen de komende 5 jaar? Daar is visie voor nodig."