De retailsector loopt achter als het gaat om inclusiviteit, stelt diversiteitsexpert Bouchra Talidi. Met slechts 13 procent leidinggevenden met een migratieachtergrond en een gebrek aan toegankelijkheid voor consumenten met een beperking, laat de sector kansen liggen. Een inclusieve aanpak levert meer klanten, loyalere medewerkers en betere resultaten op. 

De retailsector loopt achter als het over inclusiviteit gaat, stelt Bouchra Talidi, oprichter en directeur-eigenaar van organisatieadviesbureau Inclusioncy. "Uit de Barometer Culturele Diversiteit van het CBS (2023) blijkt dat vrouwen en mensen met een migratieachtergrond structureel ondervertegenwoordigd zijn in leidinggevende functies binnen de detailhandel. Zo heeft 13 procent van de leidinggevenden een migratieachtergrond, terwijl deze groep een veel groter deel van de beroepsbevolking uitmaakt."

Talidi onderbouwt haar standpunt met een tweede onderzoek van SER Diversiteit in Bedrijf (2022). Dit toont aan dat veel bedrijven in Nederland, waaronder die in de retailsector, geen expliciet diversiteits- en inclusiebeleid hebben. "Dat gebrek aan beleid leidt vaak tot weinig aandacht voor diversiteit op de werkvloer en minder inclusieve wervings- en promotiepraktijken."

(Web)winkels zijn niet toegankelijk 

Tegelijkertijd weten retailers volgens Talidi ook nog niet goed hoe zij álle consumenten moeten bereiken. "Zo blijkt uit de monitor van MKB Toegankelijk (2022) dat slechts 45 procent van de fysieke winkels in Nederland goed toegankelijk is voor mensen met een beperking. En blijkt uit onderzoek van Stichting Accessibility (2023) dat veel Nederlandse webshops nog niet voldoen aan de WCAG 2.1-richtlijnen (web content accessibility guidelines, internationale richtlijnen voor toegankelijkheid van webcontent, red.), waardoor ze niet toegankelijk zijn voor alle consumenten."

Het lijkt er volgens haar op dat de meerwaarde van diversiteit en inclusie voor de organisaties nog steeds niet bekend is. "Onderzoek van het Nationaal Retailonderzoek (2022) wijst uit dat slechts een derde van de Nederlandse retailers bekend is met de zakelijke voordelen van diversiteit en inclusie, zoals een breder bereik van klanten en een hogere klantloyaliteit."

1,6 keer meer omzet en 2,6 keer meer nettowinst

De diversiteit- en inclusie-expert wil retailers juist bijbrengen dat er nog veel winst te behalen valt op het gebied van inclusiviteit. Zo haalt zij een onderzoek van Accenture - The disability inclusion imperative, 2023 – aan. Deze organisatie onderzocht het diversiteitsbeleid van 346 bedrijven. "Daaruit blijkt een directe link tussen inclusief beleid en verbeterde bedrijfsprestaties. Inclusieve bedrijven behaalden in de afgelopen 5 jaar namelijk 1,6 keer meer omzet en 2,6 keer meer nettowinst. En waren 25 procent productiever dan hun minder inclusieve branchegenoten."

Daarnaast blijkt uit een tweede studie van Accenture - Pulse of Change, 2023 - dat verschillende doelgroepen sneller bereid zijn over te stappen naar merken die diversiteit uitstralen. "Dan hebben we het over de bereidheid van 70 procent van de millenials, 42 procent van etnische minderheden en 41 procent van LHBTI-ers."

Ondernemen met oogkleppen op 

Volgens Talidi heeft een inclusief beleid ook een positieve invloed op de vitaliteit en het werkgeluk van medewerkers. "Uit diverse onderzoeken blijkt dat als je een inclusief beleid voert, je medewerkers loyaler naar je zijn en zich minder snel ziek melden. Als medewerkers het fijn hebben op het werk en zich niet uitgesloten, maar juist gezien en gehoord voelen, willen zij immers gaan voor de zaak." Dat vertaalt zich direct in minder uitval én meer productiviteit. "Daarbij komen inclusieve teams, dankzij de verschillende invalshoeken, ook nog eens tot meer innovatieve en creatieve ideeën."

Retailers, die alleen vanuit hun ‘bubbel’ denken, laten volgens Talidi kansen liggen. "Als jij met je oogkleppen op je product ontwerpt, reclame maakt en je winkels inricht, vergeet je een heel grote groep mensen. Neem bijvoorbeeld de bedenker van de automatische zeepdispenser. Dit product is alleen getest op witte handen. Als jij er je zwarte hand onderhoudt, komt er simpelweg geen zeep uit het apparaat omdat de sensor op licht reageert. En daarmee sluit deze producent een heel groot deel van de samenleving uit. En dat omdat hij, bij het ontwerp ervan, alleen vanuit zijn eigen bubbel nadacht."

Angst voor het onbekende

Doordat retailers op het vlak van inclusie nog grote kansen laten liggen, ontstaan er volgens Talidi op dit moment allerlei nichewinkels, die wél inspelen op inclusiviteit. "Neem bijvoorbeeld de boetieks met hoofddoeken of meer bedekkende kleding. Die doen het goed. En waarom? Omdat er veel vraag naar is, maar schrikbarend weinig aanbod. Wat nu als een grote retailer besluit dit ook aan te bieden? Wat zou dat voor de omzet betekenen?"

Ondernemers laten dit soort kansen vanuit angst voor het onbekende, stelt ze. "Ondernemers zijn vaak toch bang om het anders te doen, want wat zullen de huidige kopers daarvan denken? Dan haal ik graag het voorbeeld van de bakker in de meest chique winkelstraat van Den Haag aan. Deze bakker is tevens leverancier van de ziekenhuizen in het diverse Den Haag, en heeft daarom een deel van het aanbod standaard halal gemaakt. Sinds kort staat er een klein bordje bij de saucijzenbroodjes in de winkel: 100 procent halal. Soms krijgt de bakker hier commentaar op, maar hij houdt vast aan zijn beleid. Niet alleen vanuit inclusie en efficiëntie, maar ook omdat er ineens veel meer saucijzenbroodjes in zijn winkel worden verkocht."
 

Aan de slag met inclusiviteit 

Een inclusief beleid begint volgens Talidi met de ‘why’. "Waarom wil jij inclusiever gaan ondernemen? Wat vind je belangrijk? Wat wil je bereiken? En waar sta je nu: hoe inclusief ben jij richting je medewerkers en je klanten? Als jij weet waar je staat en waar je heen wilt, kies je vervolgens een passende aanpak. Zo hebben veel bedrijven bijvoorbeeld nog weinig mensen met een arbeidsbijzonderheid in dienst. En dat is zonde, want dat kan hen nog heel veel opleveren."

Als voorbeeld schetst ze de aanpak van de Nederlandse politie. "Deze organisatie nam mensen met bepaalde vormen van autisme en adhd aan, omdat zij goed zijn in het lang en geconcentreerd aflezen van camerabeelden. Een unieke kwaliteit. Kortom: waar sta je nu en waar wil je heen om toekomstbestendig te zijn?"