Zijn retailers uitgeïnnoveerd? Deze maand maakte H&M bekend de stekker te trekken uit de eigen Berlijnse ‘denktank’ H&M Beyond. Pas 4 jaar na de oprichting sneuvelt het lab als onderdeel van ‘kostenbesparende maatregelen’. Een jaar geleden hield Space10, dat de rol van innovatielab voor IKEA vervulde, er al mee op. Veel geleerd, doelen bereikt, was de boodschap. 

Nu betekent dit natuurlijk niet het einde van innovatie. Innoveren hoeft niet vanuit speciale hubs, labs of campussen te komen. Maar als we kijken naar de grote retailinnovaties van de afgelopen jaren valt wel iets op. Neem flitsbezorgers, die het afgelopen jaar in rap tempo van het toneel zijn verdwenen, in ongeveer hetzelfde stormachtige tempo als ze in 2021 opkwamen. Met het recente vertrek van Getir en Gorillas is alleen Flink nog over. En zelfs die laatste partij is allang afgestapt van de absurde belofte om binnen 10 minuten te bezorgen. Flink heeft het nu over ‘razendsnel’ of binnen ‘no time’. Is het drukker, dan duurt het langer. “Wij kwamen erachter dat het klanten eigenlijk niet boeide of het nou binnen 10, 20 of 30 minuten kwam”, aldus directeur Robin Kiesler in het AD.

De snelle teloorgang van flitsbezorgers laat mooi zien dat deze specifieke retailinnovatie – bezorgsnelheid – een eindpunt heeft. Jarenlang was de gedachte dat consumenten altijd alles steeds maar weer sneller in huis zouden verwachten. Binnen een week werd binnen een paar dagen, next day, same day, binnen 2 uur en uiteindelijk dus binnen 10 minuten. Daar werd kennelijk een punt bereikt dat innovatie geen verbetering meer is. Voor de bedrijven is het onhaalbaar en van consumenten hoeft het niet.

Deze ontwikkeling deed denken aan een verhaal dat in 2016 op RetailTrends verscheen: Zo worden pakketjes in 2025 bezorgd. Aanleiding was het rapport The Future of Last Mile van adviesbureau McKinsey. 2025 was toen nog ver weg, bijna 10 jaar in de toekomst, dus het leek veilig om allerlei boude voorspellingen te doen. Een daarvan had betrekking op die snelheid: liefst 25 procent van de pakketbezorgmarkt zou in 2025 bestaan uit sameday-delivery. Om dat nog te halen is een flinke eindsprint nodig, want momenteel zitten we op nog geen 5 procent, becijferde datzelfde McKinsey onlangs.

Waar blijven de drones?

Een nog veel opvallendere voorspelling in het rapport van 2016: liefst 80 procent van de pakketbezorgingen zou volgens de onderzoekers in 2025 worden gedaan door autonome voertuigen, rijdend dan wel vliegend (drones). De resterende 20 procent die nog door mensen bezorgd zou worden, zouden boodschappen of speciale bestellingen betreffen. Ook deze voorspelling is niet eens bij benadering uitgekomen. Bezorging met autonome voertuigen en drones is op veel plekken nog in vrijwel hetzelfde stadium als 10 jaar geleden: een experimentje hier en daar. Niet robots, maar menselijke bezorgers op (elektrische) fietsen en een veelkleurigheid aan busjes bepalen het straatbeeld.

Zo zijn er meer voorbeelden van innovatie die minder snel gaat dan verwacht. 3 jaar terug dacht een meerderheid dat contant geld voor 2030 helemaal verdwenen zou zijn, maar inmiddels blijkt het aantal winkels dat cash accepteert stabiel en voegt Albert Heijn het zelfs toe als betaalmethode bij de zelfscankassa. Over kassa's gesproken: kassaloze winkels zouden de nieuwe standaard worden, maar we zien ze nog maar mondjesmaat.

Momenteel is AI de grote techbelofte in retail en het gehele bedrijfsleven. Volgens – opnieuw - McKinsey, worden tot 2030 liefst 600.000 retailbanen vervangen door AI. Laten we over een jaar of 5 eens kijken wat ervan terechtgekomen is.