Hij maakte carrière in fashionretail bij Only For Men en Hugo Boss. Een rol als managing director bij schoenenmultinational vanHaren verliep anders dan Han Sterk zich had voorgesteld. Niet erg, bespiegelt hij: “Als ik me had aangepast, dan kon ik blijven – maar dan kon ik mezelf niet in de spiegel aankijken.”

Moeder

“Mijn moeder was al 36 toen ik kwam – ze hadden er niet echt meer op gerekend. Ik ben door de mazen van het net geglipt . M’n moeder: vroedvrouw, intelligent, te kort gehouden door haar wat ze noemden eenvoudige milieu. Toen ze in Den Haag in de kost ging, kreeg ze nieuwe voornamen, haar echte namen klonken ‘te boers’.

Een trotse vrouw, die evenwel berustte in het feit dat haar talenten nooit tot volledige wasdom konden komen. Ze heeft zich later enorm ingezet voor het asielzoekerscentrum in onze buurt, gedreven door een sterk rechtvaardigheidsgevoel. Dat heb ik ontegenzeggelijk van haar geërfd.”

Vader

“Mijn vader was zoon van een ondernemer met vijf mode ¬ winkels en een woningtextielzaak, Sterk Mode. Maar zelf koos hij een ander pad: het onderwijs in, als leraar en later directeur van basisscholen. Hij heeft zich altijd afgevraagd wat ik nou precies deed in die mode, die business van zijn eigen vader. Had ik niet moeten gaan studeren, rechten of iets in die richting – iets dóen met mijn hersenen?

En toch begreep hij dat ik wég moest van het gymnasium naast de abdij waar ik was terechtgekomen: een kleine, traditionele school waar de docenten – soms nog paters – mijn gevoel voor creativiteit als iets minderwaardigs wegzetten. Dan liever op een grote, toegankelijke scholengemeenschap atheneum volgen en daarna hbo – een studie communication management – en ondertussen fulltime werken in de Only for Men-vestiging in Geldermalsen. Dat respecteerde hij.”

Voor de duvel niet bang

“Veel mannen die ik spreek willen zich op de een of andere manier bewijzen tegenover hun vader. Ze proberen de belofte te vervullen die hun vader nog heeft opengelaten, of juist zijn ongelijk te bewijzen.

Zelf heb ik in grote mate ontwikkeld wat mijn vader niet was gelukt: het vermogen om op te staan als over je heen wordt gelopen. Hij wilde voor iedereen het beste, was op goede voet met gemeente, provincie, ouders, docenten, leerlingen – nouja, met iedereen. Hij trad menselijk op en was voor de duvel niet bang.

Als de onderwijsinspecteur meldde dat de dochters van een Romagezin uit de streek nogal vaak absent waren, pakte hij de fiets en sprak rustig maar duidelijk de ouders in het kamp aan: ‘Niets te maken met jullie traditie dat Dragon en Vanity niet hoeven te leren. Dat móet, en ik zie ze dus graag meteen terug op school.’”

Wegcijferen

“In al het geweld dat bij zo’n baan komt cijferde hij zichzelf nogal weg, met overspannenheid als gevolg. Er waren mensen die mijn vader gebruikten om zichzelf onverdiende strepen op te spelden, zonder dat hij daar serieus iets van zei. Maar hij leed er wel onder. En dat merkten mijn moeder en ik. Ze werd soms woest als zoiets gebeurde, dan wilde zij de mensen te lijf die haar man iets naars hadden geflikt. Dat kon natuurlijk ook niet.”

Pesten

“Van-huis-uit voel ik een sterk verzet tegen mensen die andere mensen kleineren, de bully’s. Op de basisschool werd een handenarbeiddocente zó door leerlingen uit mijn klas gepest dat ze in tranen uitbarstte. Het schoolhoofd eiste in ons lokaal excuses van ons allemaal. Bulderde: ‘Ik schaam me dat ik dezelfde lucht inadem als jullie.’

Toen werd ik razend: hoezó iedereen? Ik ga geen sorry zeggen! Eruit, natuurlijk. Toen mijn moeder het hoorde, kantkloste ze uit woede een flink kruis voor de man: dat zou hem herinneren aan de goede werken die hij hoorde te verspreiden. Mijn vader zette intussen zijn skills in om zijn collega ervan te overtuigen dat ik heus een aardige jongen was.”

#Metoo

“De docent oudgrieks op het gymnasium benaderde alle meisjes in zijn klas als potentiële vriendinnen. Na #metoo had zo’n man weinig kans meer gemaakt, schat ik. Op de laatste dag voordat ik zou overgaan naar die andere school, foeterde hij me ten overstaan van de hele klas uit omdat ik te laat was. Maar dat was het gevolg van de nogal tijdrovende overtuigingspoging van een bezorgde collega van hem die me in de gang had voorgehouden dat ik wél op het gym thuishoorde.

Op dat moment stapte ik naar voren, keerde zijn volle koffiebekertje om boven zijn laptop en zei heel hard: ‘Dit is voor alle keren dat jij schatje zei tegen de meiden in deze klas.’ Je begrijpt, mijn overstap kwam precies op tijd.”

Bij McDonald’s

“Mijn eerste baan was hamburgerbakker bij McDonald’s. Het systeem was extreem hiërarchisch, de kleur van je polo bepaalde je plaats in de pikorde. De levensles was dubbel: hard werken loont, maar het loont óók om fouten te maken – in die zin dat je meteen leerde wat de consequenties waren.

Als je op zondag na een thuiswedstrijd van FC Den Bosch niet precies op het juiste moment twintig verse, warme Big Macs klaar had liggen had je een zaak vol ontevreden voetbalsupporters. Maar was je te vroeg, konden ze zó de prullenbak in. Het strakke regime was een mooie leerschool voor het waarderen van kpi’s. En daarbij maakte het ook nog eens niets uit wie je was.”

Start

“Een herenmodezaak in de hoofdstraat van het dorp zocht een verkoper. Toen ik aanmonsterde, zei de eigenaar, zo’n prachtige ouwe retailer, terwijl hij zijn sigaar uitdrukte: ‘Kom op zaterdag maar terug en kijk wat je kunt verkopen.’ Dat rustige vertrouwen – precies wat ik nodig had.”

Goede sales

“Ik leerde in die eerste jaren gaandeweg dat verkopen niet op voorhand met het presenteren van producten te maken heeft, maar met het beantwoorden van een vraag, het oplossen van een probleem van de klant. Kijk, jij draagt een Fred Perry-polo. Dan kan ik in een herenmodezaak op je afstappen en je de nieuwe collectie van dat merk voorstellen: kijk eens, met nieuwe kleuren, en daar ook nog een broek bij verkopen. Maar misschien kwam je wel voor het huwelijk van je dochter, en zoek je iets compleet anders.

Vragen stellen, goed luisteren, oprechte interesse tonen, náást de klant staan en niet ertegenover – dat is goede sales. Dan pas kun je iemand bijvoorbeeld ook meenemen in duurzamere aankopen: ethisch verantwoord gemaakte kleding die weliswaar duurder is, maar ook langer meegaat en minder beslag legt op de ecologie en het maatschappelijk systeem.”

‘Ik had bij vanHaren geen zin om alleen maar op de winkel te passen’

Rapmuziek

“Naast mijn retailcarrière heb ik van meet af aan rapmuziek gemaakt. Op de middelbare school stond ik al op het podium. Eerst met Engelse nummers, later met zelfgeschreven Nederlandstalige raps. Tijdens mijn studie stond ik overdag in de kledingzaak, ’s avonds zat ik in de boeken en op donderdag, vrijdag en zaterdag hadden we optredens – op een gegeven moment ook in de Melkweg en in Mazzo in Amsterdam.

Onze band bestond uit vier rappers, een gitarist, een zangeres en iemand die met vinyl kon scratchen. Halverwege de jaren negentig, de beginjaren van Brainpower en Extince – ergens ver daarachter kwamen wij dan. Toptijd, maar het echte werk ging uiteindelijk voor. Ik heb nog een tijd erbij gewerkt als sneldichter, op congressen en clubavonden. Stonden mijn op verzoek geschreven gedichten heel groot op een videowall in Mazzo, haha.”

Inspirator: Piet Feenstra

“Piet Feenstra, de oprichter van kledingretailer Only for Men, was zowel een lichtend voorbeeld als Angstgegner. Hij had mij, naast zijn twee zoons, al vroeg in zijn bedrijf gehaald. Daarna groeiden we als kool. Ik bewonderde zijn rebellie tegen het dominante denken. Hij zag wel duizend kansen die anderen lieten liggen. Hij gaf me vertrouwen, stimuleerde mijn eigen creatieve geest. Later dacht ik wel: als hij niet telkens voor me uit was gaan lopen, had ik het dan niet zelf óók wel begrepen? Hij belette me om, net als zijn zoons, in te stappen, werkelijk mee te delen in het succes. Ik raakte er mijn glazen plafond.”

Nachtmerrie

“Zaten we met het MT op vrijdagmiddag plannen te maken, ging hij naar zijn Friese buitenhuis en kwam hij op maandagochtend terug met allerlei ideeën die haaks op onze besluiten stonden.

Ik zei weleens tegen hem: liever drie ideeën realiseren die een negen halen, dan tien die allemaal een zeventje opleveren. Was ‘ie wars van. Zijn brilliance zat precies tussen het perfecte plaatje en de schurende onvrede in. En bij die laatste factor was het weleens hard tegen hard. Ik droom over geen van mijn leermeesters, maar van hem heb ik nog wel eens een nachtmerrie.”

vanHaren

“Tja. Daar had meer ingezeten. Afgelopen mei zijn we uit elkaar gegaan. Ik was drie jaar eerder begonnen als directeur inkoop en logistiek en sinds 1 juli 2022 was ik cco en managing director, in een tweekoppige directie met Robert Vos. In februari 2020 had ik getekend bij de moedermaatschappij, het Duitse miljardenbedrijf Deichmann.

Inderdaad, vlak voordat de coronacrisis in volle hevigheid losbarstte. We hadden een ambitieus veranderplan: iets opschuiven naar het hogere middensegment – we noemden dat ‘new discount’ – en werken aan een lagere ecologische footprint, samenwerkingen met influencers, een sterkere onlinepresence en de uitstraling van de winkels.”

vanHaren II

“Gaandeweg de rit bleek dat Duitsland op de rem trapte. Markten leken in te storten, voorraden liepen op – allemaal door dat virus. Het devies werd niet langer ‘hervormen’ maar ‘stabiliseren’. Ik heb er in een gesprek mijn functieprofiel maar eens bijgetrokken: die koers stond er toch echt niet in. Daarbij was de bedrijfscultuur, laat ik zeggen, nogal indirect. Ik kaartte mijn frustratie aan in Duitsland, maar daar bleef men overtuigd van het eigen gelijk.

Er was wel vertrouwen en respect. Alles was eraan gelegen om het bedrijf tijdens deze crisis wél overeind te houden – desnoods met elf man voor eigen goal. Uiteindelijk moest ik de conclusie trekken: mission impossible. Ik had geen zin om op een winkel te moeten passen. Als ik mezelf had aangepast, dan had ik kunnen blijven – maar dan kon ik mezelf niet in de spiegel aankijken.

We begonnen met vier directeuren, maar de eerste twee gingen volgens plan al snel met pensioen. Tijdens het kerstdiner met de zaak grapte ik in mijn speech eind vorig jaar nog: ‘Kijk maar uit Robert, uiteindelijk blijft er maar één over.’ Klopte – alleen was ik dat niet.”

Blunder

“Zoveel. Eentje dan? Ik liep als retaildirecteur bij Only for Men een keer de werkvloer op van het hoofdkantoor, grappend en grollend zoals ik gewend ben. Een van de marketeers zat op Facebook, zag ik. Luidkeels: ‘Zo, lekker werken op die manier. Ga eens van je socials af en je inzetten voor de firma!’ Kwam haar chef op me af: kunnen we even alleen praten? Hij vertelde me dat hij haar eerder die dag had ontslagen. Oeps. Met schaamrood op de kaken ben ik meteen naar haar toe gelopen: ‘Sorry, dat was een mislukte grappig bedoelde opmerking. Veel sterkte en succes verder.’”

Jeugdheld

“Nelson Mandela. Ik zag zijn vrijlating op tv, was onder de indruk van zijn overlevingskracht die hij schijnbaar moeiteloos omzette in het leiderschap voor een land in grote verandering. Later heb ik meewarig moeten zien hoe hij door die Blatter in het FIFA-circus werd getrokken om de bieding voor het WK in Zuid-Afrika te promoten. Ik zag toen een verloren ziel in de zaal zitten.”

Sport

“Niets. Mijn zoon laat me wekelijks op het voetbalveld zien wat ik zelf tekort kom. Ik ben overigens een enorme liefhebber van het Amerikaanse baseball. Gelukkig is dat nu weer op tv. Mijn all time favourite daar is Jackie Robinson, in de jaren vijftig de eerste speler van kleur in de Major League Baseball. Tijdens zijn diensttijd weigerde hij in 1944 al achterin de legerbus te zitten terwijl zijn witte maten voorin mochten plaatsnemen – het leidde tot een zaak voor de krijgsraad en eervol ontslag. Pas veel later werden gescheiden zitplaatsen in Amerikaanse bussen voor mensen van kleur verboden.”

‘In retail is het nooit windstil, wen er maar aan’

Coach

“Al vijftien jaar laat ik me coachen door Otto Jager, hier in Brabant behoorlijk bekend. Hij leert me omgaan met mijn mankementen: het al te ongepolijste, de grappen, de al te hevige emotie bij het zien van onrecht. Als je je daar elke dag over opwindt, sloop je jezelf, houdt hij me voor. Niet te impulsief. Eerst even nadenken, dan doen.”

Moreel besef

“De balans die ik nastreef is die tussen de diplomatie van mijn vader en de actiebereidheid van mijn moeder – met het grote morele besef van beiden. In de jaren dat ik verantwoordelijk ben geweest voor teams, verkondigde ik wat ik wéét dat waar is – dat het niet uitmaakt wat voor iemand je bent, waar je vandaan komt, wat je opleiding is. Als je doet wat je kunt en daar je stinkende best voor doet, is het goed.”

Thuis

“Mijn vrouw, marketeer en de moeder van onze binnenkort vier kinderen – twee kinderen en twee bonuskinderen – zegt weleens: ga minder mierenneuken. Zet je creativiteit in voor wat je écht wilt. Dat is nu het schrijven van een boek over mijn ervaringen en levenslessen en het neerzetten van mezelf als spreker en coach. Fantastisch om dat avontuur aan te gaan.”

Leiderschap

“Er zijn vier leiderschapseigenschappen die ik me ben gaan realiseren. Ten eerste: wees in een zakelijke omgeving altijd transparant over wat je wilt, wat je nodig hebt, wat je verwacht. Twee: omarm de storm. In retail is het nooit windstil, wen er maar aan. Het is een vak voor mensen die niet bang zijn voor een verwaaid kapsel. Drie: fouten maken moet. Anders leer je niets écht. En vier: neem jezelf nooit al te serieus. Behandel anderen zoals je zelf behandeld wilt worden, stijg niet boven de ander uit.

Als leider word je gevraagd om beslissingen te nemen, dát is je meerwaarde. Koester die eigenschap, door je op voet van gelijkheid te laten informeren en samen met andere betrokkenen op zoek te gaan naar de argumenten."

Nalaten

“Als ik weg ben, hoop ik dat mensen nog een tijdje zeggen: ik heb fijn met Han gewerkt. En nooit: ik heb vóór Han gewerkt."