De gesprekken houden retailend Duitsland al maanden bezig. En ook in ons land wordt de situatie nauwlettend in de gaten gehouden. Gaan Karstadt en Galeria Kaufhof samen verder? En wat betekent dat voor Hudson’s Bay in Nederland?

De entree van Hudson’s Bay Company in Europa is vooralsnog geen succesverhaal. Het avontuur begint zo’n drie jaar terug met de aankoop van Galeria Kaufhof en Inno van Metro Group. Het Canadese winkelconcern betaalt 2,8 miljard euro voor de warenhuizen en het de bijbehorende vastgoedportefeuille. Daarmee wordt de Oostenrijkse investeerder René Benko afgetroefd. Hij kocht een jaar eerder de noodlijdende warenhuisketen Karstadt voor één euro en had een ‘Warenhaus AG’ voor ogen: een concern waarin alle traditionele warenhuizen zijn samengebracht.

Een miljard euro belooft Hudson’s Bay in de vernieuwing van de Duitse warenhuizen te steken. Het bedrijf trekt vijf tot zeven jaar uit voor de operatie, die Galeria Kaufhof ‘jonger en moderner’ moet maken. “We zijn ervan overtuigd dat Duitsland een goede markt is en dat warenhuizen er toekomst hebben”, aldus de toenmalige ceo Jerry Storch. Het warenhuis in Düsseldorf is de eerste die onder handen wordt genomen. De eigenaar reserveert alleen voor die locatie al dertig miljoen euro.

Onrust
Zo’n twee jaar lang blijft het relatief rustig bij Galeria Kaufhof. Totdat de berichten doorsijpelen dat de vernieuwingen maar geen vruchten afwerpen. Vlak voor de opening van de eerste warenhuizen van Hudson’s Bay in Nederland, worden de eerste vraagtekens geplaatst bij de toekomst van het bedrijf in Duitsland. Zo schrijft de Süddeutsche Zeitung dat de verliezen van Galeria Kaufhof in de eerste vijf maanden zijn verdubbeld tot 47 miljoen euro (winst voor belastingen) in vergelijking met een jaar eerder. De omzet liep in deze periode met vier procent terug tot 1,06 miljard euro. 

Er ontstaat onrust als kredietverzekeraar Euler Hermes aan leveranciers van Galeria Kaufhof meldt dat de steun wordt verminderd. De leveranciers krijgen per brief te horen dat de kredietverzekering met tachtig procent is teruggeschroefd. Daardoor zouden ze mogelijk alleen nog bij vooruitbetaling aan het warenhuisconcern kunnen leveren. Als klap op de vuurpijl laat ook de activistische aandeelhouder Jonathan Litt van zich horen. Litt heeft met zijn bedrijf Land & Buildings zo’n 4,3 procent van de aandelen in handen en wil al langer dat het bedrijf meer moeite doet om de waarde van zijn vastgoedportfolio te verzilveren. Hij ziet Hudson’s Bay als ‘op en top vastgoedbedrijf’ en wil dat Hudson’s Bay een vertrek uit Europa in overweging neemt. Het Canadese winkelconcern belooft daarop in een persverklaring zich te houden aan de beloften die bij de toetreding op de Europese markt zijn gemaakt. “Ook als de markt voor kleding en warenhuizen wereldwijd uitdagend is en het bedrijf zich langzamer ontwikkeld dan gehoopt, denken wij aan de lange termijn”, aldus Storch.

Daarmee verdwijnt de onrust niet. Zo komen er onder meer berichten dat Galeria Kaufhof het personeel wil laten meebetalen aan de renovatie. Er worden harde gesprekken gevoerd met vakbond Verdi over een nieuwe collectie arbeidsovereenkomst. De warenhuisketen heeft naar eigen zeggen een behoefte aan een ‘economische adempauze’. Ook leveranciers worden om een korting van twee procent gevraagd.

Een oplossing lijkt zich in november 2017 aan te dienen. Signa Holding, het bedrijf van René Benko, meldt zich opnieuw voor Galeria Kaufhof. Hij doet naar verluidt een bod van drie miljard euro op de grote concurrent. Het bedrag wordt nooit bevestigd door Hudson’s Bay, dat alleen spreekt van een ‘onvolledig, niet-bindend en ongevraagd’ bod. Lange tijd blijft een reactie uit, maar begin februari komt dan toch het bericht dat het bod is afgewezen. De voltallige raad van bestuur stemt tegen, omdat het geen recht zou doen aan de waarde van de Duitse activiteiten en het vastgoed. Ook zou er onvoldoende zekerheid zijn met betrekking tot de financiering om het bod verder te overwegen. Bovendien vormt de Europese tak naar eigen zeggen ‘een belangrijke pijler onder de langetermijnstrategie’.

Na opnieuw een onrustige periode – het management van Galeria Kaufhof trekt aan de bel over een dreigend faillissement en de Europese topman Wolfgang Link vertrekt – komt in juni het bericht dat er toch onderhandelingen worden gevoerd over een eventuele fusie tussen Galeria Kaufhof en Karstadt. Met Helena Foulkes als nieuwe ceo zou Hudson’s Bay Company niet onwelwillend tegenover en deal staan. Ze wil af van verlieslatende activiteiten om de winstgevendheid van het moederbedrijf te vergroten. Benko weet op zijn beurt hoe het is om een kwakkelende warenhuisketen nieuw leven in te blazen. Karstadt is voor het eerst in twaalf jaar weer winstgevend.

Speculeren
Bij de joint venture die wordt besproken, krijgt Karstadt de helft van het vastgoed van Galeria Kaufhof in handen, evenals iets meer dan de helft van de operationele activiteiten. Daarnaast zou er de mogelijkheid zijn om de rest van het bedrijf op een later moment over te nemen. Er wordt een intentieverklaring getekend, waarna het grote speculeren in de Duitse media van start gaat.

Allereerst wordt het aantal winkels uitvoerig onder de loep genomen. Galeria Kaufhof telt 96 warenhuizen en Karstadt 82. Beide partijen zouden zoveel mogelijk warenhuizen willen behouden en winstgevend willen maken. Achter de schermen wordt volgens WirtschafsWoche de toekomst van vijftien winkels grondig onderzocht, met als mogelijke conclusie dat drie tot vijf locaties moeten sluiten. Op de lange termijn verwachten retailexperts dat ongeveer dertig warenhuizen door sluiting worden bedreigd, vooral op plekken waar Galeria Kaufhof en Karstadt dicht bij elkaar te vinden zijn.

Dan de gevolgen voor het personeel. Werknemers van Galeria Kaufhof moeten rekening houden met minder loon, omdat er bij Karstadt al jaren sprake is van een aanzienlijke slechte cao. Door de fusie wordt het hoofdkantoor van Karstadt in Essen naar verwachting gesloten. Het gezamenlijke onderkomen komt in Keulen, waar de Europese tak van Hudson’s Bay is gevestigd, of een andere stad in Noordrijn-Westfalen. Voor vakbond Verdi zijn de gesprekken tussen de twee warenhuisketens aanleiding om de gesprekken over een nieuwe cao bij Galeria Kaufhof voorlopig stil te leggen.

Wat de consequenties van een eventuele deal tussen Hudson’s Bay en Signa Holding voor de winkels in de Benelux zijn, wordt steeds meer duidelijk. Al vrij snel nadat bekend is geworden dat er gesprekken over een joint venture worden gevoerd, weet The Wall Street Journal te melden dat ook de winkelketens in Nederland en België en het vastgoed deels in handen van de Oostenrijkse investeerder komen. Een bericht dat onlangs is bevestigd door het Duitse vakblad Manager Magazin. Hudson’s Bay heeft het afgelopen jaar dertien warenhuizen in ons land geopend, waarbij voor ongeveer een half miljard euro aan garanties zijn gegeven aan huurders. Het Canadese warenhuisconcern zou als voorwaarde bij de onderhandelingen met Signa Holding hebben gesteld dat het bedrijf ook bijdraagt aan de huurverplichtingen in ons land. Het zal volgens retailexpert Ton Bos nog best wat getrouwtrek opleveren. “Voor onze binnensteden en de Nederlandse retail is het te hopen dat het doorgaat”, reageert hij op RetailNews.

Ingewikkeld
Lange tijd leek de joint venture binnen handbereik, maar een bank zou daar nu verandering in hebben gebracht. Hudson’s Bay Company heeft volgens de Süddeutsche Zeitung een ultimatum gekregen. In een brief wordt het concern erop gewezen dat er op 30 september moet worden voldaan aan de voorwaarden van de lening, die drie jaar geleden met de Landesbank Baden-Württemberg werd aangegaan voor de aanschaf van 41 winkelpanden. Als dat niet het geval is, wil de bank dat het bedrag van 1,34 miljard euro wordt terugbetaald. Gezien de financiële positie is het volgens de krant onwaarschijnlijk dat het Canadese bedrijf daartoe in staat is.

Voor Karstadt-eigenaar René Benko wordt de fusie door de brief van de bank nog ingewikkelder dan hij al is. Na wekenlange onderhandelingen zou hij nog altijd niet precies weten hoe hoog de schuld van Hudson’s Bay is, die hij zou moeten overnemen. Maar dat zou hij minder erg vinden dan een faillissement voor Galeria Kaufhof, omdat de warenhuisketen dan in onderdelen kan worden verkocht in een biedproces. Daardoor blijft er voor Benko waarschijnlijk minder vastgoed over dan bij een fusie met Hudson’s Bay, terwijl het hem daar vooral om te doen is. Zolang de plooien met de bank niet zijn gladgestreken, liggen de onderhandelingen stil. Het kan misschien wel tot oktober duren, voordat er meer duidelijkheid komt.