Wat gebeurde er afgelopen jaar in retailland? RetailTrends blikt terug op 2023, aan de hand van een aantal hoofdpunten. Vandaag: het geruchtmakende faillissement van Big Bazar.

In deze serie overzichtsartikelen over het afgelopen jaar besteedde RetailTrends vorige week al aandacht aan de meest opvallende faillissementen in de retailsector. 1 faillissement sprong er toch wel dermate bovenuit dat het een eigen artikel verdient en dat is Big Bazar. De weg die de discounter aflegde van de eerste problemen naar het uiteindelijke bankroet – met tal van reddingspogingen tussendoor – was wel heel opmerkelijk.

De plotselinge nieuwsstroom die afgelopen zomer op gang komt rondom Big Bazar is opvallend, want het was juist lange tijd stil rondom de discountketen. Na de verkoop van de winkelketen door Mirage (Blokker, Intertoys) aan BB Retail, de onderneming van Heerke Kooistra, schreef RetailTrends bijna 2 jaar geen woord over Big Bazar. 

Dat dat niet betekent dat er achter de schermen niets gebeurde, blijkt in juli van dit jaar. Big Bazar blijkt moeite te hebben de huren op te hoesten van meerdere winkellocaties in Nederland. Vastgoedeigenaren klagen de discounter aan voor achterstallige betalingen. Eigenaar Kooistra meldt daags nadat dit naar buiten komt dat er mogelijk winkels dicht moeten, als het niet lukt er met de betreffende verhuurders uit te komen over nieuwe voorwaarden.

Al snel blijkt dat er meer aan de hand is dan wat achterstallige huur op een paar winkelpanden. Zo blijkt uit rechtbankstukken dat Big Bazar door een geldschieter voor de rechter is gedaagd. De retailer zou over een in 2021 verkregen lening van 2 miljoen euro al tijden geen rente hebben betaald. Kooistra zegt vertrouwen te hebben in een schikking met de geldschieter, maar de problemen blijven zich opstapelen.

Eerste faillissementsaanvraag

Het is 9 augustus – 3 weken nadat de eerste scheurtjes zichtbaar zijn geworden – als de eerste vastgoedeigenaar het zat is. De winkelpandeigenaar in Goes dient een faillissementsaanvraag in voor Big Bazar. Het zou voor dit pand gaan om een huurachterstand van 20.000 euro. "We hopen via deze weg als eerste te kunnen afdwingen dat mijn cliënt haar geld terugkrijgt", aldus directeur Joost Konings van Invorderingsbedrijf Amsterdam, dat de faillissementsaanvraag afhandelt.

Al snel krijgt de faillissementsaanvraag meer steun. Binnen 2 dagen zijn er nog eens 6 schuldeisers die deze steunen, en is het bedrag aan betaalachterstanden waar zij samen op wachten al opgelopen tot boven de 2 ton. Nog eens 5 dagen later is dat bedrag alweer bijna verdubbeld: er lopen dan 10 schuldzaken tegen Big Bazar voor een totaal bedrag van 430.000 euro. Big Bazar kondigt aan 20 winkels te willen sluiten en voor 20 andere vestigingen op huurverlaging te mikken. “We hebben 80 winkels die heel goed lopen, maar 20 zijn ‘twijfelwinkels’ en 20 zijn niet gezond”, zegt Kooistra over de situatie.

De faillissementsaanvragen en vorderingen blijven intussen maar oplopen. Nog geen 10 dagen na de eerste faillissementsaanvraag staat het totale bedrag al op 1,8 miljoen euro. En dat is nog voordat een grote partij als Wereldhave zich aansluit in de rij. Kooistra krijgt eind augustus van de rechter te horen dat hij extra tijd krijgt om met schuldeisers nieuwe afspraken te maken en te reorganiseren. Hij roept leveranciers op rustig te blijven en zegt alles te kunnen betalen.

Schuld loopt snel op

Daar blijkt echter niets van. Een week nadat de rechtbank wat ademruimte heeft gegeven blijkt de schuld van Big Bazar al 30 miljoen euro te zijn. Het is een combinatie van huurachterstanden, geleverde producten en onderhoudsdiensten. Daarnaast zijn er achterstanden in de betalingen van het personeel. Een nieuwe gerechtelijke afkoelingsperiode zit er niet in en begin september lijkt een faillissement onafwendbaar.

Big Bazar blijkt echter een interessante Houdini-act uit de hoge hoed te toveren. De ondernemingsraad van de winkelketen dient een verzoek in om een externe deskundige te benoemen om de schulden te herstructureren. In afwachting van die benoeming besluit de rechter de lopende faillissementsaanvragen te schorsen. 

Intussen onderzoekt Big Bazar welke ijzers het allemaal in het vuur heeft om het einde af te wenden of uit te stellen. Zo wil het bedrijf de Belgische tak verkopen om met de opbrengst daarvan de lopende rekeningen te betalen. Dat deze deal voldoende is om het lijf te redden – Big Bazar telt in België slechts 10 winkels – lijkt weinig realistisch.

Nog meer ontsnappingsplannen

Als de rechtbank half september het verzoek tot benoeming van een herstructureringsdeskundige afwijst, lijkt het einde echt nabij. Daardoor is namelijk de weg vrij om de faillissementsaanvragen te behandelen. Gezien het aantal aanvragen en de hoogte van de vorderingen ziet het er slecht uit voor Big Bazar.

Maar ook dan is het nog niet voorbij. Big Bazar krijgt het voor elkaar om een kapitaalinjectie van 2 miljoen euro binnen te halen. Voor 2 schuldeisers aanleiding om een nieuw herstructureringsverzoek in te dienen. Met de geldinjectie zou Big Bazar nog een aantal weken aan de lopende verplichtingen kunnen voldoen en als de rechter dat voldoende vindt, is herstructureren mogelijk een serieus alternatief voor een bankroet.

Helaas voor de retailer gaat de rechter niet mee in het plan. Daarmee zijn alle ontsnappingsroutes geblokkeerd en op 26 september wordt Big Bazar failliet verklaard. 20 potentiële kopers melden zich voor een doorstart, de helft blijkt concrete belangstelling te hebben. Een bod dat hoog genoeg is komt er niet en daarmee verdwijnt Big Bazar definitief uit de winkelstraat.

Grote chaos

Uit het faillissementsverslag dat begin november verschijnt blijkt duidelijk dat Big Bazar nauwelijks meer te redden was. Vorig jaar leed de discounter 16,2 miljoen euro verlies, het jaar ervoor 13,9 miljoen en in 2020 15,4 miljoen. Naast de grote verliezen blijkt ook dat het bedrijf niet goed verzekerd was. Een goede brandschadeverzekering ontbrak en de aansprakelijkheidsverzekering voor het personeel was niet betaald. Bij bijna alle filialen was een huurachterstand. Tot slot melden de curatoren in het verslag nog een Mercedes kwijt te zijn, die op naam van het winkelbedrijf staat.

Zoals zo vaak blijkt de één z’n dood de ander z’n brood. Collega-discounter Wibra ziet door de vrijkomende ruimte extra groeikansen. Mogelijk tientallen voormalige Big Bazar-panden in Nederland en België krijgen straks Wibra op de gevel.